De artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku

Rafał  Hryszko

De artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku

Data publikacji: 29.09.2022

Prace Historyczne, 2022, Numer 149 (2), s. 369 - 389

https://doi.org/10.4467/20844069PH.22.019.15679

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

De artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku

Abstrakt

“De artificio zuchari” – the chapter on confectionery art in Lumen apothecariorum by Quirico de Augustis from 1492

For a better understanding of old confectionery it is necessary to turn to pharmaceutical sources. The book by the Piedmontese physician and apothecary Quirico de Augustis entitled Lumen apothecariorum, published in Turin in 1492, is one example of this kind of work. It was printed many times at the turn of the 16th century, and in later centuries it became one of the basic sources of apothecaries’knowledge in the area of manufacturing both medicines and sweets. The Polish translation includes the 13th chapter taken from the aforementioned work, titled “De artificio zuchari.” The 24 recipes include instructions for preparing different types of candies, candied fruit, jam, marzipan, and jelly. The author also listed seven detailed instructions on how to colour sugar to various hues and how to mould sugar mass into specific shapes resembling people, animals, and objects.

Słowa kluczowe

Quirico de Augustis, Lumen apothecariorum, De artificio zuchari, słodycze, XV wiek; Quirico de Augustis, “De artificio zuchari”, sweets, 15th century

Quirico de Augustis, Lumen apothecariorum, “De artificio zuchari”, sweets, 15th century

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Źródła

D. Alexii Pedemontani libri septem, a Ioan. Iacobo Veckero doctore med[i]co, ex italic sermone in latinum conuersi, et multis bonis secretis aucti, Basilae 1563.

Dlicht d’apotekers 1515. The First Prescription Book Printed in the Low Countries, ed. D.A. Wittop Konin g, Nieuwkoop 1967.

Luminare maggiore, vtile et necesario a tutti li medici, & speciali per Nicolo Mutoni medico, da molti eccellentissimi medici, con un breue commento di Iacobo Manlio, et il Lume & il Tesoro de speciali, nuovamente tradotti in lingua uolgare per Pietro Lavro, & da molti errori espurgati, In Vinegia per Giouanni Bariletto 1559.

Luminare maius, Lumen apothecariorum, & Aromathariorum thesaurus, omnibus cum medicis, tum aromatariis per necessaria opera, Venetiis, apud Nicolaum Beuilacquam MDLXI.

Luminare maius, Cinthius vt totum radijs illuminat orbem, Illuminat latebras sic medicina tuas. Lumen apothecariorum. Thesaurus aromatariorum, M. Iadocus Naß., Anno MDLXIIII.

Quirico de Augustis, Dlicht d’apotekers, ed. Th. van der Noot, Brussels 1515.

Quiricus de Augustis, Lumen apothecariorum, Taurini 1492.

Paulus Suardu s, Thesaurus aromatariorum, Mediolani 1496.

Secreti del Reverendo Donno Alessio Pieemontese, In Venetia 1555.

Siennik M., Herbarz to iest, zioł tutecznych, postronnych, y zamorskich opisanie: co za moc maią, a iako ich uzywać, tak ku przestrzeżeniu zdrowia ludzkiego, iako ku vzdrovienia rozmaitych chorob. Teraz nowo, wedle herbarzow dzisieyszego wieku, y inych zacnych medykow, poprawiony. Przydano Alexego Pedemontana Księgi siedmiory o taiemnych a skrytych lekarstwiech, przy czym dosyć misternych a trafnych rzeczy i doświadczonych mieć będziesz, Kraków 1568.

Světlo apatekářův z latinského „Lumen apothecariorum” Quirika de Augustis, přeložil Matěj z Mýta, Díl 1, staročeskýtext, vyd. E. Šedivý, Praha 1922 [1926].

Opracowania

Bénézet J.-P., La pharmacie dans les pays du bassin occidental de la Méditerranée (XIIIe–XVIe siècles), vol. II, Paris 1996 (thèse de doctorat).

Carnevale Schianca E., La cucina medievale. Lessico, storia, preparazioni, Firenze 2011.

Das Lumen apothecariorum von Quiricus de Augustis übersetzt und kritisch bearbeitet. Inaugural-Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Naturwissenschaftlichen Fakultät der Ludwig-Maximilians-Universität München, vorgelegt von Hugo Michael Wolf aus Münche n, München 1973.

Maderska M., Atlas roślin leczniczych, Warszawa 2013.

Masino C., Interrogativi su Manlio di Bosco e Paolo Suardo speziali, „Atti e memorie della Accademia italiana di storia della farmacia”1988, 5, s. 7–10.

Procaccioli P., Ruscelli, Girolamo [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 87 (2017), https://www.treccani.it/enciclopedia/girolamo-ruscelli_%28Dizionario-Biografico%29.

Sampietro Solanes M.J., L’aigua de roses i l’aiguardent a les apotecaires de Mallorca, de 1350 a 1550, „Gimbernat”2000, vol. 34, s. 15–30.

Silberman H.C., Les formulaires des pharmaciens Manlius di Bosco Quiricus de Augustis et Paulus Suardus et la place importante qu’y prennent les sucreries, „Atti e memorie della Accademia italiana di storia della farmacia”2001, 18, 1, s. 17–22.

Stijnman A., A Short-title Bibliography of the Secreti by Alessio Piemontese [w:] The Artist’s Process: Technology and Interpretation: Proceedings of the Fourth Symposium of the Art Technological Source Research Working Group, eds. S. Eyb-Green, J.H. Townsend, M. Clarke, J. Nadolny, S. Kroustallis, London 2012, s. 32–47.

Podbiałkowski Z., Słownik roślin użytkowych, Warszawa 1985.

Szostak J., Farmakognozja, farmacja galenowa i aptekarstwo w renesansowych zielnikach, Warszawa 2006.

Uginet F.Ch., Carlo I, duca di Savoia [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 20 (1977), https://www.treccani.it/enciclopedia/carlo-i-duca-di-savoia_(Dizionario-Biografico).

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2022, Numer 149 (2), s. 369 - 389

DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.22.019.15679

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

De artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku

Angielski:

“De artificio zuchari” – the chapter on confectionery art in Lumen apothecariorum by Quirico de Augustis from 1492

Autorzy

Rafał Hryszko

https://orcid.org/0000-0003-2034-8947

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 29.09.2022

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY

Udział procentowy autorów:

Rafał Hryszko (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 500

Liczba pobrań: 318

De artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku

Pobierz xml